مصاحبه اختصاصی با میرزایی مدیر خبر شبکه ی جهانی رادیو وتلویزیون آریانا
باور باور

مصاحبه از: احمد ارشاد خطیبی

 

عبدالقدیرمیرزایی:" رسانه های افغانستان در مواردی میان شایعه و واقعیت نمیتوانند تفکیک قایل شوند"

            

باور:  لطفاً خود را به خواننده گان محترم ماهنامه باور معرفی نمائید !

میرزایی : من عبدالقدیر میرزایی در سال 1343 خورشیدی در یک خانواده ی متوسط دیده به جهان گشوده ام ،

تحصیلات عالی را در دانشگاه کابل فرا گرفته و به سویه ی لیسانس فراغت حاصل نموده ام و درسال 1386 دیپلوم ماستری افتخاری را در رشته ی ژورنالیزم وسیاست بدست آورده ام .

  در سال 1370 کار را به اساس هدفمندی و علاقه ی وافر به جهان مطبوعات، در رادیو- تلویزیون دولتی افغانستان شروع   وتا سال 1380 به حیث خبرنگارو تهیه کننده برنامه های تلویزیونی اجرای وظیفه نموده ام ، درسال 1380 شامل بنیاد بین المللی نظام های انتخابات IFES گردیده وبه حیث هماهنگ کننده ی فعالیت های این نهاد بین المللی در افغانستان وبه حیث رییس تعلیمات مدنی برای مدت سه سال اجرای وظیفه نموده ام .

  از سال 1384 به این طرف بحیث خبرنگار ، ویراستار متون دری خبرهای تلویزیون ، گرداننده ی بحث های سیاسی تلویزیون ، مدیر خبر شبکه ی تلویزیون آریانا مشهور ترین شبکه جهانی افغان که از کابل نشرات دارد اجرای وظیفه میکنم . من اولین ژورنالیست افغانستان استم که از انتخابات پارلمانی اسکاتلند در ماه می سال 2007 میلادی به عنوان ناظر بین المللی نظارت نموده ام ، هم چنان در برح جون سال 2008 میلادی از انتخابات درون حزبی دموکرات ها وجمهوری خواهان در امریکا  نظارت نموده وکزارش های را منتشرکرده ام . در کنفرانس بین المللی موسوم به مساوا به تاریخ 12 فبروری سال 2009 منعقده ی کوالالمپور مالیزیا نیز اشتراک داشته ام .

ناگفته نباید گذاشت که بنده از اولین ژورنالستان کشور هستم که چندین برنامه ی پژوهشی را تهیه و از طریق تلویزیون آریانا به دست نشر سپرده ام.

باور: به عنوان یک ژورنالیست با تجربه و مسلکی، تعریف شما از ژورنالیزم چیست؟

میرزایی: ژورنالیزم علم و هنر ارتباط توسط وسایل ارتباط جمعی و شامل مووسسات اجتماعی ، سیاسی است که توسط ذریعه ی بازتاب و تحلیل واقعیت و حقیقت وظایف تبلیغ جمعی ، اطلاع جمعی ، تفریح و تعلیم جمعی و سازماندهی جمعی را تحت عوامل مشخص درون سازمانی و بیرون سازمانی و در چهارچوب معین مناسبات اقتصادی و اجتماعی به دوش دارد.

باور: برخی ژورنالیزم را علم می دانند وبرخی دیگر هنر؛ اما کسانی هم هستند  که  حقیقت و واقعیت را مهمترین پایه های ژورنالیزم دانسته اند،  شما چه تعریفی از این  مقوله ها دارید؟

میرزایی: به نظر من، علم  شناخت طبیعت و جامعه به وسیله ی تجارب مکرر انسانیت می باشد.

اما هنر بازتاب طبیعت و جامعه از برای ذهن انسان است.

به اعتقاد من حقیقت بازتاب واقیعت با وسایل مختلف و بیان عینی واقعیت ها است اما واقعیت  چیزیکه خارج از ذهن انسان است ویا اتفاق می افتند .

باور: وضعیت کنونی ژورنالیزم را در افغانستان چگونه برسی می کنید؟

میرزایی: اگر به شرایط امروز به وضعیت ژورنالیزم در افغانستان در یک نگرش کلی دیده شود ، صلاحیت خبرنگاران به سان رسالت شان در قانون اساسی کشور توسط آزادی بیان تعیین شده است که می شود به این مسئله امیدوار بود.

باور دورنمای ژورنالیزم را در افغانستان چگونه ارزیابی می کنید، آیا ژورنالیزم در افغانستان  در آینده نه چندان دور معیاری خواهد شد؟

میرزایی: بلی ژورنالیزم در افغانستان به سوی معیاری شدن روان است اما بسیار به کندی و آهسته گی ، زیرا فقدان مووسسات تحصیلی حرفه یی در کشور باعث همین مشکل میتواند باشد . از سوی هم تداوم جنگ و نا امنی ، وضعیت بد دست اندر کاران رسانه ها از نقطه ی نظر اقتصادی ، همه و همه دست به هم داده و از تسریع معیاری شدن این حرفه کاسته است.

 

 

باور: تعریف شما از آزادی بیان چیست؟

میرزایی: دسترسی به اطلاعات دقیق حق طبیعی هر انسان است و این نوع اطلاعات میتواند مسیر زنده گی انسانها را تغییر دهد اما آنچه به آزادی بیان مربوط است  آزادی بیان به انجام کاری گفته شده است که به دیگری وارد نسازد، خبرنگار باید سعی کند ، موضوعاتی را بازتاب دهد که برای مردم اذیت کننده نباشد ، خبرنگاران باییست با قوانین کشور خود آشنایی داشته باشند ، تجاوز از چهارچوب قوانین ممکن است به رسانه مشکل پیش آید. اگر خبرنگار یک موضوع مهم را افشا میکند  ممکن این موضوع افترا باشد ویا دقیق باشد اما کدام مدرکی مبنی بر این حقیقت نزد خود ندارد و از سوی هم ، افشای این موضوع فرد یا افراد جامعه را متضرر سازد . در این صورت خبرنگار با استفاده از واژه ی آزادی بیان در واقع به جامعه ی که  زنده گی میکند صدمه رسانیده است باید در این مورد با دقت عمل شود.

باور: آقای میرزایی  آیا شما به آزادی بیان قلمرو هم قائل هستید، اگر چنین است بفرمائید که این قلمرو شامل چه مسائلی  می باشد؟

میرزایی: قلمرو آزادی بیان و آزادی رسانه ها در هیچ کشوری در جهان امروز بی انتها نیست و در واقع یک خط قرمز همواره وجود دارد که حدود حق آزادی بیان را تفکیک مینماید . در هیچ جای جهان قانونآ حق استفاده از آزادی بیان شامل تحقیر ، توهین به دیگران ، تهدید به امنیت و منافع ملی نمی شود .

باور: پس از سقوط نظام طالبان  رسانه های متعددی در افغانستان بمیان آمدند، نقش رسانه های و آزادی بیان را از آن زمان تا کنون در کشور چگونه ارزیابی می کنید؟

میرزایی: یکی از دست آورد های مهم مردم افغانستان در این چند سال اخیر گسترش رسانه ها و تامین آزادی بیان بوده است.با آمدن موج تغیرات جدید در کشور و بذل توجه جامعه جهانی به مسئله افغانستان فعالیت مطبوعات آزاد از رونق فوق العاده ئی در کشور بر خوردار شد . رسانه های عمومی یا همگانی منحیث پل ارتباط بین مردم و حاکمیت دولتی از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. با وجودایکه قانون رسانه ها فعالیت های آنها را معین نموده است، دریافت واقعیت های موجود و نگاریدن آنها بوسیله طبقه آزاد روشنفکر در شرایط موجود افغانستان مستلزم شناخت از وضعیت جامعه و افراد مسئول جامعه است. دست اندر کارانی مطبوعات جدید که طعم تلخ چند دهه حاکمیت های اقتدارگرا و خود کامه را در خاطر داشتند با استفاده از فضای نو قدرت مندانه وارد کار زار مطبوعاتی شدند و فصل پرباری را در تاریخ مطبوعات افغانستان و منطقه رقم زدند.

باور: به اتقاد تان مهمترین  نقاط ضعف رسانه های افغانستان   چیست؟

میرزایی:شماری از کسانی که امروز در رسانه ها کار می کند متعلق به نسلی هستند که تجربه های خبرنگاری شان یا به دوره های سانسور و خود سانسوری برمی گردد و یا جوانانی اند که تجربه ی کافی نداشته و یا تازه وارد این عرصه شده اند که از تجربه کافی در اصول و معیار های ژورنالیزم حرفه یی برخوردار نیستند. در عین حال،شماری کسانی که با گرایش های حزبی و ایدیولوژیک و سنت های منبعث از آن در رسانه ها کار میکنند تعداد شان کم نسیت .رسانه های افغانستان در مواردی میان شایعه و واقعیت نمیتوانند تفکیک قایل شوند و برای شان یک رویداد خبر ساز خیلی مهمتر از رسالت اصلی شان یعنی اطلاع رسانی است.وقتی در انتخاب خبر و گزارش ها که باید با تایید چندین مرجع مسوول برسد از سوی رسانه ها کمتر مراعات میشود .

باور: در اخیر پیام شما به دست اندرکاران رسانه های کشور چیست؟

میرزایی: پیام من به هم مسلکان و هم قطارانم فقط و فقط رعایت منافع علیای کشور است . به هم مسلکان خود توصیه می نمایم تا این اصل را بالاتر از همه چیز بدانند . ژورنالستان افغانستان وظایف بسیار خطیری را امروز به عهده دارند و این وظایف طبعا مسوولیت اخلاقی و ملی ما است نه جبر و فشار . کشور ما در حالت بحران های متعدد به سر می برد ، به همه هویداست که وحدت ملی این کشور به شدت صدمه دیده است و این صدمه هم حرف امروز و دیروز نیست من فکر میکنم که اگر برای یکساعت نیروهای خارجی در افغانستان نباشند همان داستان های سال 2001 و پیشتر از آن تکرار و از سر گرفته خواهد شد پس برماست تا در کارهای مسلکی خویش در جهت تأمین وحدت ملی افغانستانی ها نقش مهم و اساسی خود را بازی کرده و از این طریق توانسته باشیم کشور را از پرتگاه نیستی و نابودی نجات دهیم. انجام کار مسلکی و دوری از بیماریهای نژادی ، قومی و سمتی میتواند درد این ملت بیچاره را درمان کند. اگر خدای نا خواسته در میان خبرنگاران و روزنامه نگاران کسانی باشند که مصاب به این گونه بیماری ها باشند آنگاه نه ارزشی است و نه هدفی در راستای آزادی بیان.

برخی از همکاران و هم قطاران من طوری می اندیشند که هرگاه اگر دولت را تخریب نماییم ممکن از بهترین خبرنویسان تلقی شویم اما من میخواهم به این همکاران و هم مسلکان عزیز عرض کنم تخریب دولت آنهم بدون داشتن حد اقل دلیل و مدرک کار مسلکی نیست . زیرا همه ی ژورنالستان میدانند که در شرایط کنونی افغانستان به بحران سیاسی ، نظامی امنیتی ، اقتصادی ، بحران اعتماد مواجه است در چنین شرایطی رسانه ها میتواند نقش میانجی برای حل بحران و عامل فشار و افشا سازی عوامل بحران داشته باشند ویا اگر خود به یکی از طرفین بحران بپوندند آنان عاملی برای تشدید بحران خواهند بود. پس ما باید رسانه ها را به مثابه ی ابزار کنترول و میانجی برای حل بحران به کار گیریم نه آنکه از آن به حیث وسیله ی تشدید بحران ، زیرا این خود به منافع ملی ما آسیب می رساند.

 

باور: تشکر

میرزایی: از شما هم سپاسگذارم.


August 17th, 2010


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بیانات، پیامها و گزارشها